Bilgi İşlem Daire Başkanlığı

Tarihçe

Birimin Tarihsel Gelişimi

Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, 10.03.1997 tarihinde yaklaşık 100 m2 lik bir alanda 2 adet personel ile faaliyete geçmiş olup, 124 Sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 34. maddesince kurulmuştur. 1997 yılı sonunda 3 adet ana bilgisayar ve yaklaşık 80 adet bilgisayarı bulunan ve aynı bina içindeki Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı ile Eğitim Fakültesinde bulunan bazı bilgisayarlara 14400 bps hız ile internete bağlanıyorlardı.

1998 yılında, Fen Edebiyat Fakültesi, Eğitim Fakültesi, Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ile Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı 64 kbps frame-relay ULAKNET hattı üzerinden internete bağlanmaktayken,

1999 yılında, ULAKNET üzerinden internet bağlantı hızımız 256 kbps’a ulaşmış, mevcutlara Tıp Fakültesi ile Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteside eklenmiştir.

2000 yılında, ULAKNET üzerinden internet bağlanan okullarımıza, Çine MYO., Aydın Sağlık YO., Aydın Sağlık Hiz.MYO, ile Ziraat Fakültesi de eklenmiş, Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Müdürlüğü organizasyonunda, Üniversitemiz Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ev sahipliği ile Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulunda, 26 Üniversiteden idari ve akademik ünvanlı personelin katılımları ile toplam 44 kişiye, 2 hafta süreli “Kurumsal web sitesi tasarımı ve PHP ile web uygulamalarını geliştirme” konularında eğitim verilmiştir.

2001 yılında, tüm yerleşkelerimizin internet bağlantıları tamamlanmıştır. Merkez Kampüsteki tüm birimlerle Veteriner Fakültesini, Tıp Fakültesini, Ziraat Fakültesini ve Yenipazar MYO.nu birbirine ve internete bağlayacak wireless sistemi kurulmuş, üniversitemiz öğrencileri için mail server hizmete açılmıştır.

2003 yılında, Nisan-2002 tarihinde Bilgi İşlem Daire Başkanlığı- Yazılım Geliştirme Grubu tarafından yazılmaya başlanan “Öğrenci İşleri Bilgi Sistemi Projesi”, 13.06.2003 tarihinde test aşamaları bitirilerek yeni dönem öğrenci kayıtlarında kullanılmaya başlanmıştır. Üniversitemiz internet bağlantısı 1024 kbps ‘dan 8096 kbps hıza ulaşmıştır.

2004 yılında, “Akademik Bilgi Sistemi” projesi yazılarak, faaliyete geçirilmiş, uygulamada görülen aksaklıklar zaman içinde giderilerek hizmete sunulmuştur.

2006 yılında, Basın Halkla ilişkiler birimi ile ortak çalışma yapılarak üniversitemizde düzenlenen etkinliklere ait görüntüler dijital ortama aktarılmış bu kapsamda yapılan çalışmalar, http://bilimtv.adu.edu.tr adresinde yayına sunulmuştur.

2007 yılında, Üniversitemiz internet bağlantısı 34.000 kbps hıza ulaşmıştır. Personel ve öğrencilerimiz, yemekhanelerde akıllı kart teknolojilerini kullanmaya başlamışlardır.

2008 yılında, Nesne Tabanlı Programlama (OOP) ile İleri Seviye Web Uygulama Geliştirme - SQL Server 2005 Reporting Service ile Raporlama konularında yazılımcı personelimize sertifikalı eğitim verdirilmiştir. “ADÜ Bilişim Kaynakları Kullanım Yönergesi” kapsamında yeniden yapılanan üniversitemiz ağ alt yapısı ile oluşan değişiklikler sistemde bulunan sayfalara uyarlanarak, web sayfaları ile ilgili gerekli çalışmalar tamamlanmıştır.

2012 yılında 33 adet ana bilgisayar ile tüm Aydın ilini kampus olarak gören dağınık kampus yapılanmasında 21 adet metro Ethernet bağlantısı, merkez kampüs de 1 GB ile 10 GB arasında değişen hızlarda fiber optik bağlantıları ve 155 Mbps ULAKNET (Ulusal Akademik Ağ Networkü) internet bağlantısı ile büyük bir ağ alt yapısını işleten, yazılım, mail, web ve internet hizmetleri ile hizmet envanterini arttıran Bilgi İşlem Daire Başkanlığımız, Türk Telekomünikasyon kurumundan “Yer Sağlayıcı” belgesini (Belge No:YS-(936)) alarak, bilişim servislerini işleten ve hizmetlerini veren ciddi bir yapılanma içine girmiştir.

2016 yılında, amacını bilgi teknolojilerini tüm yönleriyle tartışmaya açmak, deneyimleri paylaşmak, eğitmek ve bilişim politikalarına katkıda bulunmak olarak özetleyebileceğimiz, ulusal boyutta düzenlenen akademik bilişim 2016 konferansının 18. sini üniversitemiz ev sahipliğinde gerçekleştirdik. Ülkemizden ve Türki Cumhuriyetlerden, akademisyenler, belediyelerden, hastanelerden, üniversitelerden, kamu kurumlarından ve özel sektörden, bilgi işlem merkezlerinin yöneticileri, çalışanları, kütüphaneciler, eğitimciler, satın alma, kiralama, lisanslama vb. hizmetleri yürüten personeller, öğrenciler ile bilişim konusuna ilgi duyan herkesin katılımına açık olan konferans ve konferans öncesi kurslara; 111 eğitmen, 1620 kursiyer, 549 bildiri sahibi ile 5000 den fazla ziyaretçi ile 2 ana sponsor, 2 gold sponsor, 29 silver sponsor ile 25 bronz sponsor olmak üzere 58 sponsor firma katılmıştır.

Üye kurumlar arasında ağ kullanıcılarının kolaylıkla geçiş yapabildiği, RADIUS tabanlı altyapı üzerinden 802.1x güvenlik standartlarını kullanarak, üye kurumların kullanıcılarının, dünyada diğer üye eğitim kurumlarında da ağ kullanımını amaçlayan “Eduroam” (Education Roaming- Eğitim gezintisi) üyeliği için, “Avrupa Eduroam Konfederasyonu” na bağlı “ULAKBİM” ile “eduroam Türkiye Katılım Sözleşmesi” 24 haziran 2009 yılında imzalanmıştır. Ülkemizdeki tüm üniversiteler içinde 9. Sırada bu alt yapıyı kuran üniversitemiz eduroam servis hizmetini, 2015 yılına kadar sadece merkez kampüste vermiş, 2018 yılında, 24 yerleşke ve kampüsü içinde barındıran üniversitemizde, idari ve akademik alanlarda, 237 adet Aruba, 242 adet Huawei kablosuz erişim cihazı ile, EDUROAM (Education Roming) hizmetini tüm yerleşkelerde erişilebilir hale getirilmiştir.

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Akıllı Güvenlik Projesi

2023 yılı ve devamında “Akıllı Güvenlik Kamera ve Geçiş Kontrol Sistemleri Çözümü” ile kampüs eğitim sahaları, öğrenci yurtları, sosyal yaşam alanları, otoparklar, hastane ve halka açık diğer kampüs tesislerinin uçtan uca 7/24 dijital ortamda güvenliğinin sağlanması hedeflenmiştir. Proje içeriğinde geniş kapsamlı video analiz teknolojileri ile plaka tanıma, kişi/araç sayma, yüz tanıma, kayıp/fazla nesne algılama, giriş-çıkış kontrol destek sistemleri, sınır/özel bölge ihlalleri tespiti ve kampüs sahalarındaki hareketlilikler üzerinde geniş kapsamlı raporlama ve anlık ihbar sistemleri yer almaktadır.

“Kamera Güvenlik Sistemi” projesi ile geniş kapsamlı video analiz teknolojileri ile plaka tanıma, kişi/araç sayma, yüz tanıma, kayıp/fazla nesne algılama, giriş-çıkış kontrol destek sistemleri, sınır/özel bölge ihlalleri tespiti ve kampüs sahalarındaki hareketlilikler üzerinde geniş kapsamlı raporlama ve anlık ihbar sistemleri yer almaktadır. Sistem önümüzdeki yıllarda tüm yerleşkelere yaygınlaştırılarak diğer yerleşkelerin aynı anda merkez kampüs güvenliği tarafından da izlenebilirliği sağlanacaktır.

“Güvenli Kampüs” Projesi kapsamında, Kampüs alanı içerisinde sınırların belirlenmesinin ardından Üniversitemiz Merkez Kampüsü; “Eğitim Kampüsü” ve “Sağlık Kampüsü” olarak iki bölgeye ayrılmıştır. Üniversitemiz Merkez Kampüsünde, “Kamera Güvenlik Sistemi” ve “Geçiş Kontrol Sistemi” Uygulamalarının devreye alınmasıyla birlikte, 8 Ocak 2025 tarihi itibariyle, TC Kimlik Kartı / Pasaport / Mobil Uygulama sistemleri ile “Kartlı Geçiş Sistemi” uygulamasına başlanmıştır.

Bilgi Yönetim Sistemi

Aydın Adnan Menderes Üniversitesinde yapılan tüm iş ve işlemlerin doğru ve hızlı şekilde yapılması amacıyla e-üniversite çalışmalarını kendi imkanları ile sürdürmektedir. Nisan-2002 tarihinde “Öğrenci Bilgi Sistemi Projesi” nin yazılması ile başlayan süreç, günümüze halen gelişmeye devam etmektedir. Özellikle 2018 ve 2023 yıllarında yapılan yatırımlarla alt yapı imkanlarının da geliştirilmesi, önümüzdeki dönemlerde bu sürecin devam edeceğine olan inanç, e-üniversite çalışmalarının hızlanmasını sağlamıştır.

(https://www.adu.edu.tr/tr/euniversite)

Bu kapsamda 2023 yılı itibariyle; Üniversitemiz tarafından halen kullanılmakta olan programların; (PERBİS, AKBİS, EDBİS, vb.), üniversitemizin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, kendi imkanlarımız ile geliştirilmesine devam edilmektedir.

Üniversitemizde tüm süreçleri destekleyen entegre bilgi yönetim sistemin kurulması ile Bilgi İşlem Daire Başkanlığının misyon ve vizyonu doğrultusunda hazırlanan, Bilgi İşlem Hizmetleri prosedürü kapsamında, Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Politikaları ve Bilgi Güvenliği Politikası çerçevesinde, Yazılım- Proje Geliştirme Prosedürü, Yazılım Servis Hizmetleri Prosedürü, Donanım Servis-Bakım- Onarım Hizmetleri Prosedürü, Ağ ve Altyapı Sistemleri Kurma Geliştirme Prosedürleri, iş akışlarını kullanarak alanına giren kurumsal bilgi kaynaklarını yönetmektedir.

(https://idari.adu.edu.tr/db/bilgiislem/default.asp?idx=333531)

Üniversitemizde e-devlet sürecinde (https://www.adu.edu.tr/tr/euniversite) e-üniversiteye ulaşma vizyonumuza uygun olarak kendi imkanlarımızla sürdürdüğümüz çalışmalar sonucu Üniversitemizde, e-devlet entegrasyonlu olarak ;Personel Bilgi Yönetim Sistemi (PERBİS), Öğrenci Bilgi Yönetim Sistemi (OBİS), Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS), Mezun Bilgi Sistemi (Mezunbis) , Arıza/Servis Takip Sistemi, Yönetim Bilgi Sistemi (YÖNBİS),Etkinlik Yönetim Sistemi, Ek ders ve Fazla Mesai Hesaplama Sistemi gibi modüller geliştirilmiş/kurulmuştur. Üniversitemize servis edilen tüm Bilgi Sistemleri ile bütünleşik bir şekilde çalışan, bu sistemlerinden gelen birim, personel, öğrenci, lisansüstü aday başvuru, katkı payı / öğrenim ücreti ödeme vb. verilerini derleyerek kurum/birim yöneticilerine istenilen bilgileri dinamik olarak raporlayan, istatistikler içeren arayüzler kullanılmaktadır. Bilgi yönetim sistemi, mevcut veriler üzerinden yapılacak çalışma ile geçmişten günümüze her türlü veri analizine açıktır. Bu kapsamda kalite yönetim süreçlerinde ihtiya&ç; duyulacak raporlamaları üretebilecek kapasiteye sahiptir. Veri tabanlarında, kimin ne zaman, hangi metotla ve hangi içeriğe ulaştığına dair loğlar tutulmaktadır. Veri güvenliği ile ilgili olarak, THreat DDOS gibi ataklara karşı koruma mevcuttur. Toplanan veriler DMZ bölgede IPS ve Firewall arkasında güvenli Storage’lar üzerinde toplanmaktadır. Veri tabanları yetkilendirmelerinde güçlü şifreler kullanılmakta, şifreler periyodik olarak değiştirilmektedir. Veri tabanı sunucularında güvenlik güncelleştirmeleri bekletilmeden yapılmaktadır. Verilerin imajları farklı bir storage (depolama ünitesi) üzerinde yedeklenmektedir. Bilginin elde edilmesi, kayıt edilmesi, güncellenmesi ve paylaşılmasına ilişkin tanımlı süreçler; Her bilgi yönetim sistemi modülü/otomasyonu yürüttüğü hizmet alanıyla ilgili birim/birimlerden gelen yetkiye dayalı ve ilgili birimler tarafından tanımlanmış olan süreçler ve prosedürler kapsamında yapılan bilgi girişleriyle sistemlerde kayıtlanmakta ve güncellenmektedirler. Bilgi Yönetim Sistemlerimizde paydaşlar tarafından yapılan tüm giriş ve yapılan tüm işlem log ları 5651 sayılı yasa kapsamında tutulmaktadır. Birimimiz hizmet süreçleriyle ilgili iç ve dış diğer paydaşlarla olan ilişkiler tanımlı prosedürler kapsamındadır.

Yönetim Bilgi Sistemi ile bilgi sistemlerimizin çoğunun birbirleriyle haberleşmesi sağlanarak, istatistiksel anlık bilgilere ulaşılabilmekte üst yönetime raporlanabilmektedir. Toplumla iletişim kurmayı ve bilgi alışverişi yapmayı amaçlayan bu sosyal paylaşım platformları üniversite idare personeli tarafından yönetilmektedir. Facebook, Twitter, Instagram ve Youtube resmi hesaplarında yer alan bilgiler güncel, doğru ve güvenilirdir. Özellikle üniversite tercih döneminde, sosyal medyanın gençler tarafından önemli bir bilgi kaynağı olarak kullanılması sebebiyle sosyal medya hesapları önem taşımaktadır. Ayrıca kriz anlarında da konudan hemen haberdar olmak ve doğru iletişim stratejisi oluşturmak açısından önemlidir. Ayrıca, üniversiteye bağlı farklı birimler tarafından basımı ve dağıtımı gerçekleşen kitapçık, gazete ve dergiler https://www.adu.edu.tr/tr/aduhaber yoluyla da topluma faaliyetler hakkında bilgiler sunulmaktadır. İlgili birim tarafından basına servis edilen duyurular da düzenli olarak gönderilmektedir

Üniversitemiz Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında sertifikalandırılmış olup ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı uygulanabilirlik bildirgesi, bilgi güvenliğine ilişkin politika, süreçler, prosedürler ve talimatlar oluşturulmuş ve yürürlüğe konmuştur. Genel süreç ve uygulamalar sistem standart dokümantasyon ve prosedürlerine göre işletilmektedir. Ayrıca Üniversitemiz Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, “ISO/IEC 20000-1 Bilgi Teknolojileri Hizmet Yönetim Sistemi” standardı ile sertifikalandırılarak, paydaşlarına en iyi hizmeti sunduğunu da belgelemiştir. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında Üniversitemizde Kişisel verilerin korunmasına ilişkin süreçlerinin kurumsal düzeyde koordinasyonun sağlanması ve çalışmaların yapılarak sürecin yürütülebilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için “ADU KVKK Komitesi İç Yönergesi” ile KVKK komisyonu oluşturulmuştur.

Bilgi İşlem Daire Başkanlığı tarafından Üniversitemizde kullanılan elektronik bilgi sistemlerinin güvenliğini sağlamaya yönelik güvenli ve akıllı kampüs uygulaması için gerekli alt yapı çalışmaları yapılmaktadır. Kişisel ve gizli verilerin güvenliğini (https://idari.adu.edu.tr/kvkk/) sağlamaya yönelik süreçler belirlenmiştir. Üniversite içinden veya Üniversite dışından erişim için yetkiler tanımlı olup, güncel güvenlik yazılımlarıyla kullanıcı ve sunucu sistemlerinde koruma sağlanmaktadır. Yedekleme politikalarına uygun olarak verilerin yedekleri günlük olarak alınmakta ve saklanmaktadır.

Bilgi Yönetim Sistemi Olgunluk Düzeyi

Kurumda kurumsal bilginin edinimi, saklanması, kullanılması, işlenmesi ve değerlendirilmesine destek olacak bilgi yönetim sistemleri oluşturulmuştur.

Kanıtlar

Üniversite Veri Merkezi

Ülkemizde yaşanan deprem felaketi nedeni ile depremin yaşandığı üniversitelerden edilen tecrübe kapsamında, üniversitemiz merkez sisteminde saklanan verilerin, coğrafi uzaklığı olan bir başka üniversitenin sistem merkezinde yedeklenmesi için gereklidir.

Telecommunications Industry Association, ANSI (American National Standards Institute) tarafından akredite edilmiş bir kuruluştur. Bu kuruluş 2005 yılında, merkezi sistem alt yapısını tanımlayan veri merkezlerini gelişmişliklerine göre dört seviyeye sınıflandırmıştır. Bu standartlar 2008 ve 2010 yıllarında güncellenmiştir. Basit bir veri merkezi Tier1, mükemmel denebilecek neredeyse hiç kesintisiz çalışan veri merkezi ise Tier4 olarak seviyelendirilmiştir. TIER 3 sertifikası, sektörde en sık görülen sertifika seviyesidir, genelde üniversiteler gibi orta ölçek ve üstü veri merkezleri bu sertifikaya sahiptir.

Tier 3 Seviyesi

  • Yedek enerji ve iklimlendirme sistemleri içerir.
  • Yedek hizmet sağlayıcıları içerir.
  • 72 saatlik bir enerji kesintisine karşı dayanabilir.
  • Herhangi bir çökme durumunda 96 dk. da sistem hizmete alınmalıdır
  • Tahmini %99,982 kullanılabilirlik sunmaktadır. (Yılda max 96 dk kesinti)

Üniversitemiz mevcut sistem alt yapısı TIER 3 seviyesinde güvenlik sertifikasına sahip olabilecek mevcut sistemi yedekleyecek donanımsal alt yapı yatırımına ihtiyaç bulunmaktadır.

Sistem Mimarisi Donanımları

İşlem ve hesaplama kapasitesine sahip sunucular, Yeni Nesil Güvenlik Duvarı (NGFW) Donanımları, Veri Depolama Donanımları (Storage), Yüksek Kapasiteli Ağ Anahtarları, IP Kamera, Kesintisiz Güç Kaynakları(KGK), Yük Dengeleme Donanımları.

Sistem Mimarisi

Sistem mimarisinde, mevcut kullanılan sisteme ilave donanım ve yazılımlar planlanarak maliyet düşürülmüştür. Sanallaştırma teknolojileri ile desteklenen yedekli ve dağıtık mimarilerinin kullanılması hedeflenmektedir. Ayrıca Kritik verilerin ve kritik sistemlerin yedeklenmesi için ayrı sunucu mimarilerine sahip yedekleme sistemlerinin kullanılması öngörülmektedir.

Ağ Altyapısı

Ağ mimarisinde kurum mevcut ağ sistemi ile sorunsuz olarak entegre olan, yüksek bant genişliği sağlayan tam yedekli ağ mimarisinin kullanılması öngörülmektedir. Tüm bu mimariler kurum sistemleri ile tam uyumlu olabilen böylece mevcut kurum sistem kapasitelerinin de genişletilmesine destek olabilecek, aynı zamanda hedeflenen projenin genişleme hedeflerine de uygun olarak tasarlanmış teknolojiler olacaktır.

Güvenlik

Mevcut yeni nesil güvenlik duvarı kapasite ve kabiliyetleri ile ileri düzey güvenlik sağlamaktadır. Yeni Nesil Güvenlik Duvarı çözümü ile geleneksel güvenlik duvarı özellikleri yanı sıra kimlik yönetimi, anti virüs, detaylı paket analizi, saldırı tespit ve önleme (ıps), vpn, ssl, web filtreleme, bant genişliği yönetimi gibi pek çok gelişmiş güvenlik teknolojilerini tek bir sistem altında birleştirerek güçlü bir güvenlik altyapısı oluşturulması hedeflenmektedir.

T.C. Cumhurbaşkanlığı 2019/12 sayılı “Bilgi ve İletişim Güvenliği Tedbirleri” genelgesi kapsamında; T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı’nın Temmuz 2020’de yayınladığı Bilgi ve İletişim Güvenliği Rehberi’ne göre, kurumların yapmış olduğu çalışmaları denetlemek üzere Ekim 2021 tarihinde “Bilgi ve İletişim Güvenliği Denetim Rehberi” hazırlanmıştır. Kamu kurumlarının Bilgi ve İletişim Güvenliği Denetim Rehberi'ne uygun olarak yılda en az bir kez uyum denetimlerini gerçekleştirmeleri ve içerisinde bulunan veriler (sızma testi vb.) nedeniyle üst derecede gizlilik seviyesinde bulunan raporun, rehberde belirtilen usul ve esaslara g&ore düzenlenmiş halde Dijital Dönüşüm Ofisine gönderilmesi hükmü yer almaktadır. Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Politikamızda belirtildiği üzere; «Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nin akademik eğitim - öğretim faaliyetleri ile idari faaliyetlerini ve bu faaliyetlerine ilişkin bilgi varlıklarını, bu varlıkların korunması amacıyla yürüttüğü bilgi güvenliği kapsamındaki ilgili iş/hizmet süreçleri» aşağıdaki projeler kapsamında Daire Başkanlığımızca kurulan kontrol altyapısı ile yürütülmektedir.

Sistem Mimarisi Şeması

webtasarım - 2024 © - ADÜ Bilgi İşlem Web Tasarım Grubu